Czy kredyty w walutach obcych innych niż frank są również wadliwe?

Kredyty indeksowane lub denominowane do dolara, euro czy innych walut obcych mogą być równie wadliwe jak te waloryzowane czy denominowane do waluty szwajcarskiej.

Niezwykle popularnym i głośnym medialnie tematem są tzw. kredyty frankowe, czyli właściwie kredyty udzielone w złotych polskich, waloryzowane (indeksowane lub denominowane) kursem franka szwajcarskiego. Na temat kredytów frankowych napisano i powiedziano chyba już wszystko, a sprawy frankowe były przedmiotem niezliczonych orzeczeń sądów powszechnych, Sądu Najwyższego i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. To co nie do końca przebiło się do powszechnej świadomości społecznej to fakt, że identyczne mechanizmy banki stosowały w kredytach waloryzowanych kursami walut innych niż frank (najczęściej USD/EUR), a co za tym idzie umowy te są dotkniętego takimi samymi lub podobnymi wadami prawnymi jak kredyty frankowe.

Stanowisko Sądu Najwyższego

Wynika to wprost z uchwały całej Izby Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2024 r. w sprawie III CZP 25/22, w której Sąd Najwyższy stwierdził m.in.

„(…) W razie uznania, że postanowienie umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszące się do sposobu określania kursu waluty obcej stanowi niedozwolone postanowienie umowne i nie jest wiążące, w obowiązującym stanie prawnym nie można przyjąć, że miejsce tego postanowienia zajmuje inny sposób określenia kursu waluty obcej wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów.

W razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego lub denominowanego umowa nie wiąże także w pozostałym zakresie”.

W treści orzeczenia celowo podkreślone zostało sformułowanie „kurs waluty obcej”, bowiem dokładnie ten zwrot decyduje, że wadliwe mogą być umowy indeksowane lub denominowane do wszystkich walut obcych, a nie tylko do franka szwajcarskiego.

Sąd Najwyższy, ale także TSUE w żadnym z orzeczeń nie zamknął katalogu wadliwych umów indeksowanych lub denominowanych wyłącznie do umów odsyłających do kurs franka szwajcarskiego.

W mediach mowa tylko o frankach

Fakt, że w przestrzeni medialnej, ale również na wokandach sądowych dominują sprawy frankowe wynika wyłącznie z tego, że po pierwsze były to najbardziej popularne umowy, tzn. najchętniej oferowane klientom przez banki, a po drugie z tego, że to  frankowiczów najbardziej dotknęła radykalna zmiana kursu waluty indeksacji/denominacji, sięgająca w niektórych przypadkach nawet 150% – z poziomu poniżej 2,00 zł do poziomu powyżej 5 zł za jednego franka.

Naturalnie zatem to te osoby, które najbardziej odczuły dotkliwą zmianę kursu waluty obcej ,do której indeksowany lub denominowany był ich kredyt, najczęściej poszukiwały ochrony w sądach.

Frankowicze i walutowicze

W związku z powyższym osoby posiadające kredyty indeksowane lub denominowane do walut innych niż frank często nie mają świadomości, że podpisały identyczne umowy – na identycznych wzorcach umownych – jak frankowicze. Skoro podpisały umowy na identycznych zasadach i wzorach jak frankowicze, tylko ich kredyt odwołuje się do kursu innej waluty obcej np. dolara lub euro, to znaczy że tym kredytobiorcom przysługują takie same uprawnienia jak frankowiczom. 

Oznacza to, że większość kredytów indeksowanych lub denominowanych do waluty obcej, niezależnie od waluty obcej do której się odwołują można unieważnić, a kredytobiorcy mogą odzyskać wszystkie środki, które wpłacili do banku ponad kwotę wypłaconego kapitału kredytu.

Doświadczenie naszej kancelarii pokazuje, że z powodzeniem można w sądach unieważnić zarówno umowy waloryzowane kursem dolara amerykańskiego oraz euro.

Kredyt hipoteczny w innej walucie obcej

Jeżeli zatem masz lub miałeś – ponieważ powyższe zasady dotyczą także kredytów spłaconych nawet wiele lat temu – kredyt indeksowany lub denominowany do dolara amerykańskiego, euro, funta brytyjskiego, jena lub jakiejkolwiek innej waluty obcej, warto skonsultować czy w Twoim przypadku są szanse na unieważnienie umowy i odzyskanie nadpłaty.

Autor: adwokat Przemysław Rutkowski